کلام متمکّن و کلام مغلوب در سخنان شیخ ابوالحسن خرقانی
Authors
Abstract:
در یک تقسیمبندی نوین، سخن منثور صوفیانه به دو گونه متمکّن و مغلوب تقسیم شده که تنها شباهت این دو گونه کلام، داشتن زمینۀ عرفانی است. قلمرو دانش رسمی و علم اصطلاحی صوفیان که آموختنی و حاصل دانش قراردادی آنها میباشد، کلام متمکّن و قلمرو تجربههای شهودی و دریافتهای درونی که مولود معرفت شخصی و بیخویشنویسی و نگارش خودکار میباشد، کلام مغلوب نامیده میشود. شیخ ابوالحسنخرقانی، عارف آزاد اندیش ایرانی در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری از جمله اولین مغلوبکلامان عرصه ادبیات صوفیانه است که در این پژوهش سخنان و گفتههای بر جای مانده از وی در کتاب نورالعلوم و سایر کتب صوفیه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و ویژگیهای کلام مغلوب در قالب: دریافت شخصی، فعل نگارش (بیخویشنویسی)، تناقضگویی، ایدئولوژی و قطب استعاری زبان بررسی میگردد. نتیجه این نوشتار نشان از آن دارد که سخنان شیخ ابوالحسن خرقانی در دسته آثار مغلوب نثر صوفیانه فارسی قرار میگیرد.
similar resources
بررسی ابعاد زبانی و فکری سخنان شیخ ابوالحسن خرقانی
ابوالحسن علی بن احمد خرقانی (352-425 ه.ق.)، از صوفیان قرن چهارم و پنجم هجری است. وی فردی امّی و نانویسا بوده، که در بیان سخنان خود متأثر از زبان محاوره و گویش منطقه ی خود (قومس) بوده است. به گفته ی خود تمام تعلیماتش را از خداوند می گرفته است. از نظر فکری می توان او را دنباله رو افکار عارفان بزرگ منطقه اش به ویژه، ابوالعباس قصاب (م. نیمه ی دوم قرن چهارم.) و بایزید بسطامی (م. 261 ه.ق.) دانست. ای...
15 صفحه اولاز کلام متمکن تا کلام مغلوب (بازشناسی دو گونه نوشتار در نثر صوفیانه)
این مقاله سخن منثور صوفیانه را در دو گونۀ متقابل رده بندی می کند: یکی سخن مغلوب و دیگری سخن متمکّن. دو اصطلاح مغلوب و متمکّن را برخی از صوفیان در آثارشان به کار برده اند. بنیاد تفاوت های این دو گروه از متن ها عبارت اند از: خاستگاه معرفتی، منبع آگاهی، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان در گفتمان نثر عرفانی. متن های متمکّن حاوی مفاهیم اجتماعی و برآمده از آگاهی ایدئولوژیک و عقاید گروه صوفیان اند، آن ها و...
full textاز کلام متمکن تا کلام مغلوب (بازشناسی دو گونه نوشتار در نثر صوفیانه)
این مقاله سخن منثور صوفیانه را در دو گونۀ متقابل رده بندی می کند: یکی سخن مغلوب و دیگری سخن متمکّن. دو اصطلاح مغلوب و متمکّن را برخی از صوفیان در آثارشان به کار برده اند. بنیاد تفاوت های این دو گروه از متن ها عبارت اند از: خاستگاه معرفتی، منبع آگاهی، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان در گفتمان نثر عرفانی. متن های متمکّن حاوی مفاهیم اجتماعی و برآمده از آگاهی ایدئولوژیک و عقاید گروه صوفیان اند، آن ها و...
full textبررسی کلام مغلوب در معارف بهاءولد
آثار منظوم و منثور صوفیان را بر اساس نوع معرفت، به دو دسته میتوان تقسیم کرد؛ معرفت شخصی و شهودی و معرفت رسمی و سازمانیافته. برخی از صوفیه در آثار خود از این دو نوع معرفت، تحت عنوان کلام متمکن و کلام مغلوب، یاد کردهاند. کلام متمکن از روی آگاهی و از نوع متنهای رسمی و مدرسی بودهاند و معنا را شفاف بیان میکنند و هدف از نگارش آن تثبیت و تعلیم سنتها و آداب صوفیان و حاصل دانش قراردادی آنهاست؛ ام...
full textغلبۀ «کلام مغلوب» در تمهیدات عینالقضات همدانی
در گونهای از تقسیمبندی، میتوان سخنان مذکور در متون منثور صوفیانه را برساخته از دو بخش دانست: «سخن مغلوب» که بر قلمرو تجربههای شهودی و دریافتهای درونی نویسنده حکمرانی دارد؛«سخن متمکّن» که قلمرو دانش رسمی و علم اصطلاحی صوفیان را در بر میگیرد. تمهیدات عینالقضات همدانی یکی از نثرهای صوفیانه است که در آن ویژگیهای کلام مغلوب از قبیلِ بیخویشنویسی، دریافت الهام و وحی، تأویلپذیری و بحران آپوری...
full textMy Resources
Journal title
volume 6 issue None
pages 51- 72
publication date 2015-10
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023